Magda, draait het beleggen in groeilandenobligaties niet enkel over het analyseren van begrotingscijfers? Hoe kunnen ecologische, maatschappelijke en governancefactoren nuttig zijn bij het analyseren van de cijfers?
Het begrijpen van niet-financiële risicofactoren is erg belangrijk om inzicht te krijgen in de kredietwaardigheid van overheden, en dat geldt zeker voor groeilanden.
De kredietwaardigheid omvat zowel het vermogen als de bereidheid van een emittent om zijn schulden terug te betalen. Hoewel het terugbetalingsvermogen in belangrijke mate wordt beïnvloed door het groeipotentieel van een land op lange termijn, is de terugbetalingsbereidheid nauw verbonden met governancefactoren. We denken dat die op hun beurt afhankelijk zijn van de manier waarop landen toegang krijgen tot alle soorten kapitaal en er gebruik van maken. We denken dan met name aan maatschappelijk, menselijk en natuurlijk kapitaal, bovenop het economisch kapitaal.
Kroum, het lijkt niet intuïtief dat niet-financiële criteria kunnen bijdragen tot de groei, want kapitalisme wordt doorgaans geassocieerd met 'groei tegen elke prijs', wat bijvoorbeeld betekent dat de groei het milieu aantast. Hoe los je dit op?
Laten we teruggaan tot de vier vormen van kapitaal en bijvoorbeeld eens stilstaan bij menselijk kapitaal. Dankzij onderwijs kan een land nieuwe technologie maken en omarmen en zo zijn inkomstenbronnen diversifiëren. Gezondheidszorg verbetert de productiviteit en zorgt voor minder ziektedagen, waardoor werknemers productiever worden. De ontwikkeling van menselijk kapitaal is zeer belangrijk wanneer men de hulpmiddelen van een land wil verruimen. Laten we dit bijvoorbeeld eens toepassen op natuurlijk kapitaal. De Wereldgezondheidsorganisatie schat immers dat luchtvervuiling elk jaar 9 miljoen overlijdens veroorzaakt. Dat is meer dan oorlogen, malaria, tuberculose, HIV/AIDS en moord samen. De overgrote meerderheid van de vervuilingsgerelateerde overlijdens vindt plaats in de opkomende landen. Er wordt steeds meer gesproken over dergelijke onderwerpen in de maatschappij. Dat is te danken aan populaire media zoals The Guardian, die melden dat bijvoorbeeld in India vervuiling goed is voor een vierde van alle overlijdens, wat een enorme kost is voor de economie.[1]
Magda, governancecriteria zijn altijd een belangrijk onderdeel geweest van het beleggingsrisico in de groeilanden. Welke meerwaarde hebben ESG-criteria?
Er wordt in de analyse van overheden alom aanvaard dat het zeer belangrijk is om de mogelijke verkeerde toewijzing van overheidsmiddelen te identificeren, dit als gevolg van corruptie, een gebrek aan verantwoordelijkheid of het wanbeheer van overheidsinstellingen. Een democratisch verantwoordingsproces is efficiënter voor de werking van de maatschappelijke en economische systemen door verspilling tegen te gaan.
Onze ESG-benadering breidt die analytische methode uit naar een bredere reeks factoren die de langetermijnontwikkeling van een land beïnvloeden. Zo is economische en genderongelijkheid zeer nefast voor de koopkracht van de consumenten. Een buitensporige vermogensconcentratie kan een gezonde middenklasse in de weg staan, omdat die voor de groei zorgt. Zo schat het IMF dat landen zoals Pakistan en India door het verschil tussen mannen en vrouwen weg te werken hun economische welvaart met 59% kunnen optrekken, en met 21% in de regio Midden-Oosten en Noord-Afrika.[2]
Kroum, is het beschermen van het milieu niet vooral een zaak voor de welgestelden?
Integendeel. Het beschermen van het milieu is bijzonder belangrijk voor de economische groei van groeilanden.
Enerzijds zijn talrijke groeilanden afhankelijk van grondstoffen voor hun groei. Een duurzaam beheer van hun natuurlijk kapitaal is daarom zeer belangrijk om op lange termijn de groei in stand te houden. Anderzijds zijn de groeilanden belangrijke slachtoffers van klimaatgerelateerde risico's, zoals extreem weer. Een overstroming of droogte in een kleine, niet-gediversifieerde economie kan het bbp aanzienlijk fnuiken.
Bovendien zal het beschermen van het milieu een steeds belangrijker onderdeel worden van handelsrelaties. We denken bijvoorbeeld aan de Mercosur-handelsdeal tussen de Latijns-Amerikaanse landen en Europa die onder vuur ligt omwille van het ontbossingsbeleid in het Amazonewoud[3]. Wanneer we zelfs nog een stap verder gaan, lanceerden Costa Rica, Fiji, IJsland, Nieuw-Zeeland en Noorwegen in september 2019 het Agreement on Climate Change, Trade and Sustainability, dat stelt dat de landen die eraan deelnemen handelsbarrières op het vlak van ecologische goederen en diensten wegwerken, ervoor zorgen dat fossiele brandstofsubsidies verdwijnen, en dat eco-labelling oplossingen bestaan.[4]
Costa Rica is een bijzonder positief land, aangezien het sinds 2015 bijna al zijn elektriciteit uit hernieuwbare energie heeft gehaald[5]. Het exporteert eveneens hernieuwbare energie naar de Centraal-Amerikaanse markt[6]. In het VK genereerden hernieuwbare energiebronnen in Q3 2019 voor het eerst meer energie dan fossiele brandstoffen[7].
Magda en Kroum, hoe vergelijken jullie de integratie- en uitsluitingsbenaderingen met betrekking tot ESG-beleggingen?
Uitsluiting helpt om bepaalde extreme risico's te vermijden, terwijl integratie nuttig is om te bepalen of de opbrengst beleggers compenseert voor hun risico's. Uitsluiting is nuttig, we kunnen zelfs zeggen noodzakelijk, om de meest extreme schendingen te vermijden van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN (SDG's), die een belangrijke impact kunnen hebben op de kredietwaardigheid van een land. Integratie zorgt ervoor dat beleggers worden gecompenseerd voor risico's. Wanneer we niet-financiële criteria, zoals ESG-factoren, in overweging nemen, kunnen we de risico's die een zuivere cijfermatige analyse niet capteert een meer realistische prijs opplakken.
We denken dat de optimale benadering bestaat uit een combinatie van beide.
-----
[1] https://www.theguardian.com/environment/2017/oct/19/global-pollution-kills-millions-threatens-survival-human-societies and https://www.thelancet.com/commissions/pollution-and-health
[2] IMF Staff Discussion Note- “Economic Gains from Gender Inclusion”, J.D.Ostry et al., October 2018
[4] https://www.iisd.org/blog/time-accts-five-countries-announce-new-initiative-trade-and-climate-change
[5] https://www.iea.org/statistics/
[7] https://www.weforum.org/agenda/2019/10/uk-renewables-generate-electricity-fossil-fuels