Indexbeleggen zet zijn 'onstuitbare' opmars voort en zal naar verwachting uiterlijk in 2026 actief beleggen inhalen, aldus Bloomberg1. Deze trend kunnen bepaalde aandelenmarktneutrale strategieën benutten om rendementen te genereren die niet gecorreleerd zijn met die van obligaties of aandelen.
Indexfondsen zijn steeds populairder geworden bij beleggers die een kostenefficiënte blootstelling aan een specifieke markt willen hebben. Ze zijn bijzonder sterk vertegenwoordigd op de meest efficiënte aandelenmarkten – zij vertegenwoordigen zo meer dan de helft van de activa van fondsen die in de VS beleggen2. De meeste aandelenindexfondsen streven ernaar een bepaalde aandelenindex te repliceren.
Indexfondsen zijn een te duchten kracht op de financiële markten geworden. Door het enorme volume van de activa onder hun beheer kan hun handelsactiviteit een meetbaar effect hebben op de aandelenkoersen.
Altijd een inhaalslag maken
Indexfondsen hebben als hoofddoel de onderliggende indexen zo nauwkeurig mogelijk te repliceren. Om dat te bereiken, gaan ze doorgaans hun fondsen op gezette tijdstippen herbalanceren om ze te laten aansluiten bij de regelmatige veranderingen in de samenstelling van hun onderliggende indices.
Zoals wij reeds eerder hebben vermeld, hebben de omvangrijke transacties van de fondsen vaak een invloed op de aandelenkoersen, vooral op momenten waarop de liquiditeit beperkt is. Wij zijn van mening dat marktneutrale strategieën laag gecorreleerde rendementen kunnen genereren door liquiditeit te verschaffen aan indexfondsen.
Indexfondsen hebben een enorm succes gekend, wat blijkt uit de indrukwekkende groei van hun activa, en toch zijn hun werkwijzen, gezien hun uiterst specifieke doelstellingen, onveranderd gebleven. Ze zijn onderworpen aan erg strikte regels wat betreft de effecten die zij mogen kopen, hoeveel en wanneer. Dat betekent dat zij hetzelfde tradingpatroon en dezelfde beperkingen hebben, maar met meer activa om te verhandelen. Daarom hebben zij steeds meer behoefte aan andere marktdeelnemers om hun groei in goede banen te leiden.
Het belang van liquiditeit
Voor elke belangrijke aandelenindex zijn er verschillende erg grote indexfondsen die trachten deze index te repliceren. Dat betekent dat telkens wanneer een bedrijf uit een index gaat of een nieuw bedrijf tot de index toetreedt, dit een aantal grote gelijktijdige transacties door al die indexfondsen met zich meebrengt - hetzij allemaal om te kopen, hetzij allemaal om te verkopen.
Gewoonlijk moeten indexfondsen hun transacties binnen een beperkte tijdspanne afronden, gewoonlijk tijdens de dag van de effectieve opname in de index. Wanneer bijvoorbeeld een nieuw aandeel in de index wordt opgenomen, leiden de koopinstructies van indexfondsen die dit aandeel repliceren tot een lokale en sterke vraagdruk. Dat leidt dan weer vaak tot een aanzienlijke stijging van de aandelenkoers van het aandeel wanneer kopers niet gemakkelijk beschikbare aandelen kunnen vinden om te kopen. Ook kunnen, wanneer een aandeel uit een index moet verdwijnen, grote verkooporders die rond hetzelfde tijdstip worden uitgevoerd, resulteren in een aanzienlijke, zij het tijdelijke, daling van de koers van dat aandeel.
Hoe kunnen aandelenmarktneutrale strategieën hiervan profiteren?
Afhankelijk van de markt en het tijdstip van de indexwijziging kan een marktneutrale strategie liquiditeit verschaffen door specifieke posities in te nemen tegen de dag van de effectieve indexwijziging. De bedoeling hiervan is om de maximale capaciteit te benutten om de handelsstromen van de indexfondsen op "D-day" te matchen.
Ter illustratie hebben wij een casestudy gemaakt van een recente opname in de S&P 500. Aangezien de opname van het aandeel van kracht is geworden op 19 maart, moesten de meeste passieve fondsen die de S&P 500 repliceren, het aandeel op dezelfde dag kopen. Beleggers die liquiditeit verschaften, verkochten de aandelen om aan die vraag te voldoen. Een aandelenmarktneutrale strategie maakte hier op twee manieren gebruik van. Ten eerste heeft ze haar longpositie afgewikkeld en ten tweede heeft zij op dezelfde datum een shortpositie ingenomen. Dat zorgde ervoor dat de marktneutrale aandelenstrategie de druk die indexfondsen op het aandeel uitoefenden, kon goedmaken.
Marktneutrale strategieën zullen hun marktblootstelling steeds neutraliseren door een passende afdekking in te nemen, hetzij ten opzichte van een volledige index, hetzij tegen bepaalde aandelen. Op die manier kunnen zij profiteren van hun specifieke long- of shortposities zonder afhankelijk te zijn van de marktrichting.
Case study
Aankondiging van de opname van NXP Semiconductors© in de S&P© 500 op 12 maart 2021
Effectieve opname op 19 maart 2021
Voorbeeld van de implementatie van een strategie
15 maart long NXPI© / short S&P 500©
19 maart short NXPI© / long S&P 500©
24 maart strategie afgesloten
Source: Candriam, December 2021
Het aandeel dat wij in deze casestudy als voorbeeld gebruiken, is een typisch voorbeeld van het soort marktsituaties dat wij het hele jaar door zien en waarbij verschillende soorten bedrijven uit elke sector betrokken zijn. In de loop van een volledig jaar zouden onze strategieën dus doorgaans een brede en gediversifieerde blootstelling hebben gehad aan onze verschillende markten en sectoren.
Wij verwachten dat indexbeleggen de komende jaren in de lift zal blijven zitten, en wij zijn er dan ook van overtuigd dat aandelenmarktneutrale strategieën voor beleggers hun nut zullen blijven bewijzen.
1 https://www.bloomberg.com/professional/blog/passive-likely-overtakes-active-by-2026-earlier-if-bear-market/
2 https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-11-24/active-v-passive-why-it-s-not-that-simple-anymore-quicktake