In 2021 trok een nieuwe golf van COVID-19 door de wereld, met overal negatieve gevolgen voor de cijfers. De ernst van de situatie verschilt van land tot land, al naargelang hun vaccinatiecampagnes en de ontwikkeling van nieuwe varianten.
Want er blijven nieuwe varianten opduiken. Die nieuwe varianten – de Britse B1.1.7-, de Zuid-Afrikaanse B.1.351-, de Braziliaanse P.1.- en de Indiase B1.1.617-variant – zijn doorgaans niet dodelijker, maar wel besmettelijker.
Zo betalen Brazilië en India een zware tol. De nieuwe varianten hebben de hoop op een snel herstel helemaal weggevaagd bij de bevolking in die landen.
In India viel de opflakkering van de besmettingen in maart samen met de opkomst van een nieuwe variant in dat land, die het label ‘B.1.617’ kreeg. Ze is zoveel besmettelijker dat de frequentie van de stam toenam van minder dan 5 % van de besmettingen begin maart tot meer dan 80 % begin april.
Figuur 1: De prevalentie van varianten in India
Aangezien maar 1 % van de Indiase bevolking volledig gevaccineerd is, lijkt de opleving van het aantal gevallen meer te maken te hebben met de lage vaccinatiegraad dan met het vermogen van de nieuwe stam om het effect van de vaccins te overwinnen. De twee belangrijkste mutaties van de Indiase variant, L452R en E484Q, komen immers ook voor in andere stammen, zoals de Britse en de Zuid-Afrikaanse varianten, waarvoor een aantal vaccins doeltreffend blijven (Pfizer, Moderna, J&J en Covaxin).
Dezelfde dodelijke kwestie doet zich voor in Brazilië, dat in maart goed was voor 24 % van de wereldwijde COVID-doden. Slechts 12 % van de Braziliaanse bevolking is gevaccineerd, en dan vooral met een vaccin (Sinovac) dat niet werkt tegen de Braziliaanse mutatie. Brazilië kampt dus met de gevolgen van een ondoeltreffend vaccin in combinatie met een sterke stam.
Ook in de geïndustrialiseerde landen stijgt het aantal besmettingen, zij het in mindere mate. Japan kondigde onlangs opnieuw de noodtoestand af tot 11 mei, in Tokio en drie andere prefecturen om het aantal besmettingen in te dammen en de Olympische Spelen eind juli veilig te stellen.
In de VS en Europa lijkt de pandemie onder controle te zijn dankzij de versnelde vaccinatiecampagnes en de afwezigheid – voorlopig – van nieuwe agressieve varianten.
In de VS is het aantal besmettingen met COVID-19 gedaald met 83 % sinds het hoogtepunt van de pandemie, maar steeg het opnieuw met 49 % sinds 21 maart. Hoewel onlangs in Texas een nieuwe variant werd ontdekt, die het label ‘BV-1’ kreeg vanwege haar oorsprong in de Brazosvallei, wordt de eerste drempel voor groepsimmuniteit (70 %) wellicht in de komende maanden overschreden. Er zijn 200 miljoen vaccindosissen toegediend aan een bevolking van ruwweg 330 miljoen.
Europa heeft het tempo van de vaccinaties de voorbije weken ook verhoogd. In de Eurozone 4 (Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje)heeft bijna 28 % van de bevolking een eerste spuitje gehad, waardoor het aantal nieuwe gevallen van COVID-19 is gedaald met 39 % sinds de piek van vorig jaar. In februari 2021 ving een nieuwe golf aan, maar het aantal besmettingen begint al te stabiliseren en zelfs af te nemen in Italië en Frankrijk. De afgelopen maanden was de toelevering van vaccins echt een knelpunt. Gezien de betere distributie kan de Europese Commissie haar doel om 70 % van de volwassen bevolking te vaccineren tegen eind september wel eens sneller behalen – misschien zelfs tegen eind juli.
Het ongelijke verloop van de pandemie zagen we ook terug op de financiële markten. De Braziliaanse en Indiase markten kregen zware klappen. Van begin dit jaar tot 23 april bleven hun aandelenmarkten achter bij de wereldwijde markt met respectievelijk -15 % en -5 %. De Japanse aandelen bleven 6 % achter bij de wereldwijde aandelen sinds het aantal gevallen er begin maart 2021 weer omhoogging.
De impact op de financiële markt was nog opvallender in de VS. De plotse stijging van het aantal ziekenhuisopnames, die begin april werd gevolgd door een daling, leidde tot een ommekeer van de Amerikaanse rentes en een pauze in de rotatie van de markt naar waarde.
Figuur 2: Ontwikkeling van de ziekenhuisopnames in de VS en de Amerikaanse 10-jaarsrentes
Figuur 3: Ontwikkeling van hoogfrequente gegevens op het restaurantbezoek in VS vs. Amerikaanse 10-jaarsrentes
Figuur 4: Ontwikkeling van groei-waardehandel
Het constant opduiken van nieuwe mutaties – die bestaande vaccins mogelijk minder doeltreffend maken – en hun verspreiding naar andere landen blijven een uitdaging in de hele wereld. Het is een neerwaarts risico dat we niet kunnen negerenen waarmee de markt zeker rekening houdt.
Gezien de doeltreffendheid (vooral van de RNA-vaccins) en snelle uitrol (met binnenkort immuniteit) van het vaccin in de VS en Europa, blijft een verdere versnelling van de groei in de komende maanden ons meest waarschijnlijke scenario. We geloven daarom dat de ’ Amerikaanse langetermijnrente hun tendens naar hogere niveaus zullen hervatten, wat een verdere rotatie veroorzaakt vanuit groei, kwaliteit en defensieve effecten naar waarde en cyclische effecten, die veel vaker voorkomen op de Europese markten.
