Nooit eerder werd er op wereldschaal zoveel internationaal gecoördineerde regelgeving ingevoerd rond klimaatverandering. De regelgeving op dit vlak is niet enkel naar elkaar toegegroeid in de ontwikkelde landen, maar ook in de groeilanden. Denk bijvoorbeeld aan China, dat ambitieuze plannen uit de doeken heeft gedaan om zijn koolstofuitstoot drastisch te verminderen1.
Voor bedrijven betekent dit dat het steeds duurder zal worden om inkomsten te genereren met activiteiten die niet langer aan die regelgeving voldoen. Wij zijn van mening dat er unieke groeikansen zullen ontstaan voor marktparticipanten die écht willen veranderen en maatregelen nemen om het milieu te beschermen, de klimaatverandering af te remmen en de gevolgen ervan te temperen. Dat zal erg waardevol zijn in een wereld die maar weinig groeiniches kent.
We zien veel bijzonder interessante innovatieve initiatieven opduiken in tal van sectoren, maar we vinden het bijzonder bemoedigend voor beleggers dat zoveel ervan gekoppeld zijn aan duurzaamheid (ESG). Vooral consumenten en klanten van verschillende bedrijven zijn hierachter de drijvende kracht. Zij koesteren immers hun eigen doelstellingen en verwachtingen met betrekking tot de ESG-agenda. Ongeacht de sector waarin ze actief zijn, hebben bedrijven behoefte aan innovatieve oplossingen om hun doelstellingen te bereiken.
Europa en innovatie
Er bestaat een grote misvatting en dat is dat Europa niet van tel is als wereldwijde hub voor innovatie. Zoals u op afbeelding 1 en 2 kunt zien, is Europa op basis van het aantal octrooien en wetenschappelijke publicaties echter een van de meest innovatieve markten ter wereld. Volgens het World Intellectual Property Report produceren Europese wetenschappers en ingenieurs één derde van al het wetenschappelijk onderzoek dat wereldwijd wordt gepubliceerd.
Afbeelding 1 EU: wetenschappelijke publicaties volgens belangrijkste economieën
Afbeelding 2 EU: octrooien genomen door belangrijkste economieën
Bron: World Intellectual Property Report en de Europese Commissie, 2019.
Afbeelding 3 Groene uitvindingen
Toelichting: cumulatieve trend van groene uitvindingen (links), groene uitvindingen met hoge waarde (midden), en aandeel in de periode 2010-2016 van hoogwaardige, toegekende en internationale uitvindingen (rechts) voor grote economieën in hun totale aantal groene uitvindingen. 'Hoge waarde' betekent dat de uitvinding in ten minste twee verschillende regio's van de wereld is gepatenteerd. Bron: The 2020 EU Industrial R&D Investment Scoreboard, Europese Commissie, JRC/DG R&I.
Bovendien komt Europa dicht in de buurt van de VS wat betreft 'groene' uitvindingen met hoge waarde (afbeelding 3), d.w.z. die ESG-gerelateerde uitvindingen die in ten minste twee verschillende landen zijn gepatenteerd.
Nieuw groen tijdperk: bacteriën, stoom en koeien die niet boeren
Er zijn veel voorbeelden van ESG-innovatie waarover al veel werd geschreven en die goed ingeburgerd zijn. Op het gebied van de vermindering van de broeikasgasuitstoot werkt de automobielsector bijvoorbeeld aan de overschakeling van elektrische voertuigen op efficiëntere, en dus 'groenere', halfgeleiders. Of denk aan bouwbedrijven die nieuwe materialen en technologie gebruiken om gebouwen beter dan ooit te isoleren.
Sommige innovaties zijn echter minder voor de hand liggend en dus vaak minder bekend, ondanks hun potentiële toekomstige impact op het koolstofarm maken van onze toekomst. In deze categorie vinden we enzymen- en microbiologische oplossingen in tal van industriële processen. Enzymen worden gebruikt om agressieve chemicaliën te vervangen en diverse producten beter en sneller te laten presteren. Als gevolg daarvan besparen ze tijd en geld voor zowel klanten als producenten. Zo zijn enzymen het belangrijkste ingrediënt in de nieuwe groenere detergenten die bij lagere temperaturen werken en worden geproduceerd zonder gebruik te maken van oliederivaten. Novozymes, een wereldwijde marktleider op dit gebied, is betrokken bij een aantal enorm interessante onderzoeksprojecten, zoals alternatieve bronnen van eiwitten, onder meer door gisting of door gebruik te maken van schimmels.
Een ander voorbeeld is een voederadditief voor koeien dat de methaanproductie door hun spijsverteringsstelsel met ongeveer 30% vermindert. Volgens de Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties warmt methaan de atmosfeer tachtig keer krachtiger op dan koolstofdioxide. Het heeft het Nederlandse bedrijf DSM ongeveer tien jaar gekost om een supplement te ontwikkelen dat slechts een kwart theelepel per dag nodig heeft om het enzym dat de methaanproductie van een koe op gang brengt, grotendeels te onderdrukken. Dat product zorgt er mede voor dat de milieuvoetafdruk van rundvlees en zuivelproducten drastisch vermindert.
Spirax Sarco, een Brits bedrijf, ontwikkelde innovatieve manieren om stoom efficiënt in te zetten voor industriële processen. Het bedrijf komt dan ook voor de dag met oplossingen op maat voor zijn klanten. Zo slaagden zij er bij een koekjesbakker in de door de ovens geproduceerde warmte en stoom op te vangen en te gebruiken bij energie-intensieve processen in andere delen van de fabriek. Dankzij zulke oplossingen gaat er zowat 40 procent minder energie en warmte verloren.
Grote innovatieve bedrijven zijn meestal wereldwijd actief, waardoor zij hun deskundigheid en oplossingen over de hele wereld kunnen exporteren, en ook naar andere bedrijven in Noord-Amerika of Azië. Een voorbeeld hiervan is Carl Zeiss Meditec AG, een Duits medischetechnologiebedrijf dat gespecialiseerd is in innovatieve producten waarmee ziekten beter kunnen worden gediagnosticeerd en behandeld. Het bedrijf vond in Azië een erg succesvolle markt voor zijn oplossingen voor cataract- en andere soorten oogchirurgie ter behandeling van een aantal aandoeningen die toenemen met de leeftijd. Het bedrijf opende zijn ZEISS Innovation Center for Research and Development in Shanghai in januari 2012, met als doel op de klant afgestemde producten voor de Chinese markt te ontwikkelen.
De belangrijkste drijfveren voor innovatie
ESG-innovatie krijgt al enige tijd een impuls van de klimaatregelgeving, maar zal de komende jaren nog sterker aan belang winnen. Verwacht wordt dat de langverwachte COPS26-conferentie innovatie centraal zal stellen in de wereldwijde strijd tegen klimaatverandering. Dat komt vooral omdat duidelijk is geworden dat de regeringen er tot dusver niet in zijn geslaagd de verandering teweeg te brengen die nodig is om de doelstellingen van het Parijse Klimaatakkoord te halen. Die trend kan alleen worden omgebogen door nieuwe innovatieve oplossingen voor alle soorten energie-intensieve industrieën, sectoren en vervoerswijzen te ontwikkelen en erin te investeren.
Klimaatverandering wordt een overkoepelend thema dat nauw samenhangt met de meeste andere duurzaamheidstrends in innovatie, zoals hulpbronnen en afval, demografische verschuivingen, gezondheidszorg en zelfs digitalisering. Om de laatste categorie als voorbeeld te nemen: digitale instrumenten zullen onmisbaar zijn om circulaire economieën op te zetten, om de uitstoot van broeikasgassen drastisch terug te dringen, hernieuwbare energiebronnen te stimuleren en ecosystemen op te volgen en te beschermen2. Naarmate dankzij innovatie een economie met een nuluitstoot steeds sneller binnen handbereik ligt, en de transitie op een billijke manier kan verlopen zullen beleggers veel interessante kansen krijgen om in te spelen op de wereldwijde inspanningen om onze planeet verder te verduurzamen.
Belangrijke disclaimer
Dit document wordt louter ter informatie verstrekt en vormt geen aanbod om financiële instrumenten te kopen of te verkopen, noch een beleggingsaanbeveling, noch de bevestiging van enigerlei transactie, tenzij uitdrukkelijk anders is overeengekomen. Hoewel Candriam de gegevens en bronnen in dit document zorgvuldig selecteert, kunnen fouten of weglatingen niet a priori worden uitgesloten. Candriam kan niet aansprakelijk worden gesteld voor directe of indirecte schade als gevolg van het gebruik van dit document. De intellectuele eigendomsrechten van Candriam moeten te allen tijde worden gerespecteerd, de inhoud van dit document mag niet worden gereproduceerd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming.
Candriam beveelt beleggers steeds aan om via onze website www.candriam.com het essentiële informatiedocument, het prospectus en alle andere relevante informatie te raadplegen alvorens in een van onze fondsen te beleggen, met inbegrip van de netto-inventariswaarde (”NIW”) van de fondsen. Deze informatie is beschikbaar in het Engels of in de lokale talen voor elk land waar dit fonds mag worden gecommercialiseerd.
1 https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-08-10/how-china-plans-to-become-carbon-neutral-by-2060-quicktake