Denkt u dat de sociale ongelijkheid, het gezondheidssysteem, de covidpandemie of de klimaatverandering de Amerikanen tijdens deze presidentsverkiezingen het meeste bezighouden? Wel, dan vergist u zich! Net zoals bij de vorige presidentsverkiezingen hecht acht op tien kiezers het meeste belang aan economische aangelegenheden. Ze willen meer bepaald weten in welke mate de twee kandidaten oplossingen kunnen bieden voor de angst dat het land 'teloorgaat'.
Het hoeft dan ook niet te verbazen dat het programma van de Democratische Joe Biden en van de Republikeinse Donald Trump één element gemeenschappelijk heeft: het aanzwengelen van de economie, zelfs indien daardoor de overheidstekorten verder oplopen. Ze zijn het echter niet eens over de manier waarop dat moet gebeuren. De eerste wil immers de overheidsuitgaven opkrikken, terwijl de tweede belooft om de belastingen te verlagen.
Vormelijk werpt Donald Trump zich trouwens op als een alternatief voor de 'elite' die totaal vervreemd is van het volk, en die hen niet kan beschermen tegen de globalisatie. Joe Biden daarentegen wil een buffer zijn tegen de ongelijkheid en het 'laissez-faire' dat eigen is aan het liberalisme.
Wat we moeten onthouden uit het programma van Joe Biden: een typisch sociaaldemocratisch programma
Naar sociaaldemocratische traditie wil Joe Biden een systeem van tijdelijke werkloosheid naar Duits voorbeeld op punt stellen en de gezinnen en ondernemingen meer belasten. Dat wil hij doen om meer te investeren in infrastructuur, onderwijs en gezondheidszorg.
Hij richt zich hierbij vooral op de 5 % meest vermogende gezinnen, en meer specifiek op de 1 % hoogste sociale klasse. Aan de onderkant van het echelon wil de Democratische kandidaat daarentegen het minimumloon optrekken tot 15 dollar, om zo de koopkracht van de laagste inkomens op peil te houden. Er kunnen nog andere voorstellen volgen die op maat van de middenklasse gesneden zijn.
Voor wat de infrastructuurinvesteringen betreft, wil de Democratische kandidaat miljoenen gebouwen renoveren en daarvoor 2.000 miljard dollar uittrekken over vier jaar. Hij wil ook tegen 2035 CO²-neutrale elektriciteit opwekken.
Tevens stelt hij voor om 100 miljard dollar te investeren in de modernisatie van scholen, en om 50 miljard te investeren in het herstel van wegen en bruggen... Die investeringen zouden de economische groei sterk aanzwengelen. Volgens een verslag uit 2015 brengt elke dollar die wordt geïnvesteerd in infrastructuur immers 2,2 dollar op voor de economie via terugverdieneffecten[1].
Tenslotte wil Joe Biden ook de maakindustrie ondersteunen. Hij wil voor 400 miljard dollar producten kopen die worden gemaakt in de Verenigde Staten, door 300 miljard dollar te investeren in onderzoek en ontwikkeling naar elektrische voertuigen en artificiële intelligentie. Het is in feite 'Buy American', die een antwoord biedt op de 'America First' van Donald Trump.
Wat zou factuur van dat programma voor de Amerikanen betekenen? In het totaal zouden de uitgaven met bijna 5.000 miljard dollar toenemen, en zouden hier slechts 3.500 bijkomende inkomsten ten opzichte staan[2].
De Biden-Harris administratie zou waarschijnlijk ook de regelgeving in de technologiesector aanscherpen, en vooral de handelsbanden met Europa nauwer aanhalen.
Wat we moeten onthouden uit het programma van Donald Trump: een verlenging van 2016
Het economische programma van Donald Trump is vager en bevat dezelfde thema's als in 2016. De 'Make America Great Again' uit 2016 is doodgewoon een 'Keep America Great Again' geworden. Het doet vermoeden dat belastingverlagingen bovenop een flinke scheut handelsmercantilisme en een versoepeling van de regelgeving komen.
Een ding is zeker: de uittredende president heeft beloofd om de belastingverlagingen van 2017 voort te zetten, en om de werknemersbijdragen tussen augustus en december 2020 die waren opgeschort bij presidentieel decreet gewoonweg te schrappen.
Hoewel hij ook nog altijd voorstander is van hogere infrastructuurinvesteringen, zal hij indien hij herkozen wordt nog maar eens moeten omgaan met een meerderheid van Republikeinen die hier tegen zijn.
Donald Trump lijkt het idee om de gezondheidshervorming van Donald Trump te herroepen dan weer in de koelkast gestopt te hebben (omdat hij dat niet heeft gedaan tijdens zijn ambtstermijn en vanwege de gezondheidscrisis).
Hij is een overtuigd klimaatscepticus en zal ongetwijfeld zijn milieubeleid voortzetten.
Tenslotte zal hij op handelsvlak de 'oorlog' tegen China verder blijven voeren (ook Europa zal niet ontsnappen). Hij wil zo inspelen op de toenemende ongerustheid over het feit dat de Verenigde Staten op strategische domeinen of domeinen die de staatsveiligheid betreffen steeds afhankelijker worden.
Het programma van Donald Trump is liberaal op het vlak van regelgeving en protectionistisch op handelsvlak. Het is hetzelfde als het programma waarmee hij in 2016 het pleit won. Toen speelde hij in op de angst dat het land zou teloorgaan, en op de woede tegen de globalisatie, het multiculturalisme en de immigratie. Met een lagere werkzaamheidsgraad dan tijdens het dieptepunt van de recessie in 2009 heeft de gezondheidscrisis aan het begin van het jaar die angst voor een verdere teloorgang van het land echter alleen maar opnieuw aangewakkerd.
[1]CBO (2015) “Estimated Impact of the American Recovery and Reinvestment Act on Employment and Economic Output in 2014”
[2]Volgens het CRFB zou het begrotingsplan van president Biden over één decennium tussen 3,35 biljoen en 3,67 biljoen dollar kunnen opbrengen. In 'Understanding Joe Biden's 2020 Tax Plan' (http://www.crfb.org/papers/understanding-joe-bidens-2020-tax-plan)