2022 in A mineur
Toen beleggers eind 2021 dachten dat de schok van de Covid-19 pandemie achter de rug was, hadden weinigen verwacht dat er enkele weken later een oorlog zou uitbreken in Europa. Naast de zware menselijke tol waren de onmiddellijke gevolgen van die harde realiteit, het verdwijnen van de energiezekerheid in Europa en een sterke stijging van de energieprijzen. De gasprijs is vervijfvoudigd en de olieprijs is in twee jaar tijd meer dan verdubbeld. We bevinden ons mogelijk in een ernstigere crisis dan die van de jaren zeventig. Deze crisis, die ons allen treft, gaat niet alleen over energieprijzen, maar ook over de voorzieningszekerheid voor Europa.
Sinds het begin van dit decennium heeft de pandemie alles op zijn kop gezet en is de oorlog een belangrijke factor geweest voor de deelnemers aan de financiële markten en voor de centrale bankiers. Wij wisten van tevoren dat het begin van de verkrappingscyclus van de centrale banken een delicaat moment zou zijn om op deze markten te navigeren. Maar de reactie van de centrale bank leidde uiteindelijk tot een vroegere monetaire verkrapping, ongezien voor de huidige beleggersgeneratie.
Als gevolg van een bijzonder moeilijk jaar 2022 voor de financiële markten hebben beleggers nu echter een beter instapmoment dan een jaar geleden, zowel voor vastrentende waarden als voor aandelen. Nog maar een jaar geleden bedroeg ons verwachte rendement op jaarbasis voor de komende vijf jaar slechts 3,1% voor een 50/50 evenwichtige EMU-portefeuille. De verwachte rendementen op middellange termijn zijn interessanter geworden nu het rendement op vastrentende waarden is hersteld en de aandelenwaarderingen zijn gedaald. Diezelfde graadmeter is nu dus gestegen tot 5,5%.
2022 was weer een uitdaging
In veel landen steeg de inflatie tot een niveau dat in decennia niet meer was voorgekomen. De inflatie, die al onder druk stond door de spanningen in de toeleveringsketen, werd opgedreven in de nasleep van de Russische inval in Oekraïne. Dit laatste veroorzaakte een ernstige energiecrisis in Europa en zware problemen voor lage-inkomstenlanden omdat de voedselprijzen onder druk kwamen te staan.
De hardnekkige en toenemende inflatie heeft de centrale banken in de hele wereld ertoe aangezet hun monetair beleid te versoepelen: zelden heeft de wereld in de afgelopen halve eeuw zo'n gesynchroniseerde verschuiving naar een groeiremmend beleid gezien! De aanpassing op de financiële markten was dan ook pijnlijk: de wereldwijde aandelen- en obligatiemarkten corrigeerden fors.
In 2023 zouden geopolitieke onzekerheid, strengere financiële voorwaarden en een aangetaste koopkracht op de groei moeten blijven wegen, maar de piek van de inflatie is waarschijnlijk bereikt. Voor de financiële markten is het goede nieuws dat er al veel slecht nieuws lijkt te zijn ingeprijsd!
Geopolitieke spanningen zullen ook na 2023 aanhouden
In het afgelopen decennium is de wereld overgegaan van het tijdperk na de Koude Oorlog naar wat nu vaak "Great Power Competition" wordt genoemd - een wereld van intensievere concurrentie tussen de VS en China en tussen Rusland en het Westen. In de toekomst zal de politieke, economische en militaire impasse tussen het Westen en Rusland naar verwachting tot ver in 2023 voortduren, terwijl de spanningen tussen de VS en China over de toegang tot strategische technologieën en de dreiging van een militaire interventie van China in Taiwan waarschijnlijk niet zullen afnemen. In deze context sudderen de uitdagingen van wereldwijde veiligheidspartnerschappen, financiële integratie, veerkracht van de toeleveringsketen en migratie niet langer op de achtergrond: de geopolitiek zal de economische vooruitzichten blijven bepalen en een bron van volatiliteit zijn voor de financiële markten.
Hogere inflatie en lagere groei als uitgangspunt
Naast de geopolitieke onzekerheid zullen krappere financiële voorwaarden en een nog steeds hoge inflatie de wereldwijde groei in 2023 blijven afremmen. De centrale banken van de grote economieën zullen zich blijven concentreren op de inflatie. Naarmate de economieën vertragen en er financiële kwetsbare punten ontstaan, zal de roep om soepelere monetaire voorwaarden onvermijdelijk luider worden. In deze context zal de activiteit in de ontwikkelde economieën in 2023 ondermaats blijven.
In de VS blijft het risico van een verkeerde afstelling van het monetaire beleid groot, maar de Fed zou erin moeten slagen een "zachte" landing te bewerkstelligen. In Europa blijven de groeiperspectieven moeilijk: hoewel de aardgasprijzen onlangs door de ongebruikelijk hoge temperaturen zijn gedaald, zouden hernieuwde spanningen de eurozone gemakkelijk in een recessie kunnen doen belanden.
In China is het uiteenspatten van de vastgoedzeepbel nog lang niet voorbij, ondanks de geleidelijke versoepeling van de Zero Covid-strategie en begrotingssteun.
Een eerste cross-asset conclusie: Duratie blijven kopen via IG-bedrijfsobligaties
De kapitaalmarkten hebben in 2022 snel veel slecht nieuws ingeprijsd. In de afgelopen 50 jaar zijn de obligatie- en aandelenkoersen enkel in 1994 gelijktijdig gedaald - een ander jaar waarin de Federal Reserve het monetaire beleid sterk aanscherpte. Bijgevolg is het rendement de afgelopen maanden weer enigszins hersteld en zijn de verwachte rendementen op vastrentende beleggingen weer positief geworden, in schril contrast met de situatie een jaar geleden. Het is duidelijk dat Candriam de duratie van de portefeuille stilaan begint te verlengen, en wij verwachten dat dit de komende maanden zal doorgaan; onze experts hebben Europese investment grade emittenten met een goede kwaliteit geïdentificeerd als de sweet spot. Verder halen wij carry uit groeilandenobligaties en wereldwijde high yield obligaties.
Eind 2022 verkiezen we aandelen boven obligaties, maar we weten dat het stijgingspotentieel waarschijnlijk beperkt zal zijn
Onze beleggingsstrategie is positiever geworden, gebaseerd op aantrekkelijke prijsniveaus aan het begin van het vierde kwartaal. In oktober wees onze analyse van het beleggerssentiment, de marktpsychologie en de technische aspecten op een wijdverbreid pessimisme, waardoor de graadmeters onder druk kwamen te staan. Deze extreme configuratie was een signaal om weer in de markt te stappen en geld aan het werk te zetten.
Als we echter kijken naar de wereldwijde centrale banken denken wij echter dat het anti-inflatiebeleid het opwaarts potentieel voor risicovolle activa afremt. In tegenstelling tot de episode van hoge inflatie in de jaren zeventig heeft de Federal Reserve duidelijk gemaakt dat alleen concrete signalen dat de inflatie naar haar streefcijfer zal terugkeren een einde zouden maken aan haar krappere beleid. Wij verwachten dat de Fed-funds rente volgend voorjaar 5% zal bedragen.
Voorts wijzen een economische groei die onder het potentieel ligt en een nog steeds hoge inflatie erop dat de consensusverwachtingen voor de winsten binnenkort naar beneden zullen worden bijgesteld, wat een hinderpaal vormt voor de aandelenmarkten in het algemeen. In dit verband gaat onze voorkeur uit naar kwaliteits- en defensieve aandelen in de sectoren Gezondheidszorg en Basisconsumptiegoederen.
Anderzijds zouden de aanhoudende daling van de inflatiedruk en de daaropvolgende economische vooruitgang zodra de landing is verwerkt, ook de neerwaartse druk op risicovolle activa moeten beperken. Technisch gezien verwachten wij dat de in oktober opgetekende steunniveaus stand zullen houden, tenzij een besmettingseffect van financiële onrust of een fout in het monetaire beleid andere markten onder druk zet.
Een voorzichtige en bescheiden interpretatie van de lessen sinds het begin van dit decennium moet ons eraan herinneren dat het aanhouden van hedgingstrategieën het effect van onverwachte, grote schokken op het rendement van portefeuilles kan beperken. Wij vertrouwen erop dat alternatieve beleggingsstrategieën en goud hun rol zullen blijven spelen. Door onstabiele correlaties en een nog steeds hoge verwachte volatiliteit tussen de activaklassen blijven we diversifiëren in trendvolgende CTA's die het afgelopen jaar al van dit klimaat hebben geprofiteerd. Van de alternatieve beleggingsstrategieën verwachten wij ook dat aandelenmarktneutrale en long / short credit strategieën van de grote dispersie zullen profiteren. Naast goud heeft de recente ervaring ons ook geleerd dat het zinvol is een blootstelling aan grondstoffen aan te houden om een betere diversificatie te bereiken en de veerkracht van de portefeuille te versterken.
Blijven beleggen voor een nieuw tijdperk, met bijzondere aandacht voor energietransitie
De Europese energiecrisis van dit jaar roept een essentiële vraag op: Zal de energietransitie waarin we zitten, worden vertraagd of versterkt door de stopzetting van de Russische gasleveringen? De Europese zomerhittegolf en droogte van 2022 hebben de energiecrisis nog verergerd, aangezien het waterpeil in de rivieren aanzienlijk is gedaald. Het opwekken van waterkracht in Spanje en Italië, het koelen van Franse kerncentrales en het verschepen van steenkool in Duitsland werden allemaal minder triviaal terwijl het energieconflict tussen Europa en Rusland escaleerde. Wij menen dan ook dat de huidige crisis de energietransitie een geweldige boost zal geven, en dus voor de daarmee samenhangende beleggingsthema's. Als verantwoorde beleggers is het onze plicht deze overgang te vergemakkelijken en te versnellen. Het is essentieel dat we vasthouden aan onze duurzaamheidsovertuigingen, vooral in een wereld die steeds onzekerder wordt. Wij blijven ervan overtuigd dat duurzaamheid een belangrijke aanjager is en zal zijn voor het beleggingsresultaat - vandaag, maar ook morgen en tot ver in de toekomst.
Met de marktdaling in 2022 zijn de waarderingen van aandelen aantrekkelijker geworden. Meer bepaald hebben klimaatinvesteringen in totaal meer dan 10 KW-punten verloren sinds het begin van het jaar, met een daling van 31x naar 20,5x. Ze zijn opnieuw aantrekkelijk gewaardeerd. En op de huidige niveaus zien we dat we in sommige gevallen geen waarde hechten aan toekomstige groei, maar alleen aan het bedrijfsresultaat van de geïnstalleerde basis. De rentegevoeligheid is afgenomen en biedt beleggers een beter uitgangspunt. Actief beheer zal de sleutel zijn tot het selecteren van bedrijven waarvan de bedrijfsmodellen een positieve impact hebben op de wereld van morgen.
Of u nu dynamisch bent zoals Glass Marcano, gepassioneerd zoals Gustavo Dudamel, of nog sensueler zoals Carlo Maria Giulini, als goede belegger zal het er voor u op aankomen de verschillende appoggiaturas en punctuaties die we kunnen tegenkomen bij de muziek in 2023 goed te begrijpen en de activaklassen op het juiste moment in harmonie te laten spelen, hopelijk in C-majeur.
Met deze hoopvolle slotbedenking wens ik u een heel gelukkig 2023 toe.