Met de opkomst van ESG-beleggen zijn beleggers de afgelopen jaren de defensiesector steeds meer uit hun strategieën gaan weren. De oorlog in Oekraïne wakkert nu het debat over duurzaamheid en beleggen in wapens opnieuw aan. Moeten we de uitsluiting van de sector herbekijken? Daar heeft onze partner Candriam een uitgesproken en heldere mening over.
“Hoe kunnen we de vrede bewaren, de integriteit van ons grondgebied beschermen en het militaire verzet in Europa en Oekraïne organiseren als we geen sterke defensiesector hebben? Voor sommige beleggers is die vraag wellicht aanleiding om te zeggen dat een belangrijke rol is weggelegd voor de private financiering van de defensiesector. Anderen vrezen mogelijk om commerciële kansen mis te lopen nu enkele Europese landen besloten hebben de wapenuitvoer naar Oekraïne te steunen of zelfs hun eigen militaire capaciteit op te trekken (zoals Duitsland).”
Sinds jaar en dag overtuigd van duurzaamheid
“Candriam is van mening dat het niet aan beleggers – en al zeker niet aan verantwoordelijke beleggers – is om de militaire infrastructuur van een land of supranationale entiteit te versterken of om op militaire dreiging te reageren. De oorlog baart ons natuurlijk zorgen, maar dan nog lijkt het ons onvoorstelbaar moeilijk om beleggen in de defensiesector verantwoord te noemen. Dat standpunt heeft Candriam bewust ingenomen toen het in 1996 de weg naar duurzaam beleggen is ingeslagen. Het conflict van vandaag doet niets af aan onze overtuiging. Wij zien geen reden om ons uitsluitingsbeleid te herbekijken.”
Een complexe sector
“Voor een belegger die gehecht is aan de waarden van duurzame ontwikkeling, is bedrijven steunen die wapens produceren of bijdragen aan bewapening, zelfs als dat is om de bevolking tegen vijandige aanvallen te beschermen, geen eenvoudige zaak. Defensie is een uiterst complexe sector, waarin heel veel factoren in overweging moeten worden genomen. Hoe kunnen beleggers zeker zijn dat bedrijven of systemen die vandaag kwetsbare landen beschermen, morgen niet opduiken aan de kant van de agressor? Om de nationale veiligheid niet in het gedrang te brengen, verstrekken wapenfabrikanten soms weinig gedetailleerde informatie, zoals de volledige lijst van gebruikers, waarmee beleggers kunnen nagaan of hun geld niet wordt gebruikt om repressieve en autoritaire regimes te steunen die hun bevolking onderdrukken.”
“Bijkomende moeilijkheid is dat wie wapenfabrikanten analyseert om er eventueel in te beleggen, een onderscheid moet maken tussen conventionele wapens en omstreden wapens. Die laatste zijn door verschillende internationale verdragen verboden omdat zij zonder onderscheid veel burgerslachtoffers maken. Dag mag vanzelfsprekend lijken, maar voor verantwoorde beleggers en gespecialiseerde gegevensleveranciers is het niet eenvoudig om uit te maken in hoeverre bedrijven daar effectief en niet alleen ‘heel waarschijnlijk’ bij betrokken zijn. Gelet op al die factoren zijn er heel grote en naar onze mening voor ESG-fondsen onaanvaardbare risico’s aan verbonden.”
Europese taxonomie
“Duurzaam beleggen is een van de basisprincipes waarop het actieplan van de Europese Unie voor een duurzame financiële sector is gebaseerd. Kort nadat het zijn groene taxonomie had gepubliceerd, heeft Europa de krachtlijnen van een sociale taxonomie uitgetekend. Die moet een gemeenschappelijk kader vastleggen om te bepalen of economische activiteiten bevorderlijk zijn voor de samenleving door te voorzien in fatsoenlijk werk, een behoorlijke levensstandaard en een inclusieve maatschappij, zonder de andere doelstellingen van duurzame ontwikkeling in het gedrang te brengen. In de voorstellen die in 2021 werden geformuleerd, werd de defensie-industrie tot dezelfde categorie gerekend als tabak en kansspelen. Het voorstel was om die sectoren te bestempelen als ‘schadelijk’ en niet duurzaam. Wie had gedacht dat enkele maanden later sommigen zouden opperen dat de defensiesector verenigbaar is met de doelstellingen van de gemeenschappelijke taxonomie, dat hij in een ESG-benadering past of geen schade aanricht? Technologie is in dit verband naar onze mening niet neutraal. Alleen al aan de vereisten om ‘geen ernstige afbreuk te doen aan de duurzaamheidsdoelstellingen’ en minimale waarborgen te verstrekken, kunnen defensie- en zeker wapenbedrijven moeilijk voldoen, gezien de schade die hun producten willekeurig en onterecht berokkenen.”
De rol van duurzame beleggers
“Een wereld zonder oorlog is een mooi, maar onrealistisch en utopisch verlangen. Defensie is een manier voor overheden om de vrede te bewaren en de stabiliteit en territoriale integriteit te waarborgen. Candriam is echter van mening dat dit de verantwoordelijkheid van duurzaam en verantwoord beleggen overstijgt en dat dit debat moet worden gevoerd binnen en tussen democratisch verkozen regeringen. Beleggers kunnen het vraagstuk van wapens en defensie niet oplossen. Privékapitaal kan niet beslissen in naam van naties. Wij hebben de fiduciaire verantwoordelijkheid om voor rekening van onze klanten zo duurzaam mogelijk te beleggen en mogen ons door de grillen van de wereldpolitiek niet laten afleiden van onze duurzaamheidsprincipes.
Laten we vooral onze rol als duurzame beleggers niet verwarren met het bewaken van landsgrenzen of politiek.
Auteur: Wim Van Hyfte, Global Head of ESG Investments and Research, Candriam
Dit artikel werd geschreven en enige tijd geleden gepubliceerd door onze partner Candriam.
Dit document is louter informatief. Aan de inhoud ervan kunnen geen rechten worden ontleend. Het bevat geen aanbod om een of meer financiële instrumenten te kopen of verkopen, geen advies of aanbeveling op het gebied van beleggingen en geen bevestiging van enige transactie. Hoewel Belfius Bank de in dit document vermelde gegevens en bronnen zorgvuldig heeft geselecteerd, kunnen fouten of weglatingen niet per definitie worden uitgesloten. Belfius garandeert geenszins dat de inlichtingen in dit document volledig zijn en wijst elke aansprakelijkheid af indien die inlichtingen onjuist of onvolledig zouden blijken. Belfius Bank kan niet aansprakelijk worden gesteld voor directe of indirecte schade die voortvloeit uit het gebruik van dit document. De intellectuele eigendomsrechten van Belfius Bank moeten te allen tijde in acht worden genomen. De inhoud van dit document mag niet worden gereproduceerd zonder de voorafgaande schriftelijke toelating van Belfius Bank.
Let op: in het verleden behaalde resultaten, simulaties van in het verleden behaalde resultaten en prognoses van toekomstige resultaten van een financieel instrument, financiële index of beleggingsdienst zijn geen betrouwbare indicator voor toekomstige resultaten. De brutoresultaten kunnen worden beïnvloed door commissies, vergoedingen en andere kosten. Prestaties in andere valuta’s dan die van het land van woonplaats van de belegger zijn onderhevig aan wisselkoersschommelingen, die de resultaten zowel positief als negatief kunnen beïnvloeden. Indien in dit document wordt verwezen naar een specifieke belastingregeling, hangt die informatie af van de individuele situatie van iedere belegger en kan zij in de toekomst veranderen.
Dit document vormt geen onderzoek op beleggingsgebied in de zin van artikel 36 (1) van Gedelegeerde Verordening (EU) 2017/565. Belfius Bank benadrukt dat deze informatie niet werd opgesteld overeenkomstig de wettelijke voorschriften ter bevordering van de onafhankelijkheid van onderzoek op beleggingsgebied en dat het niet onderworpen is aan enig verbod om te handelen voorafgaand aan de verspreiding van het onderzoek op beleggingsgebied.